FAS KISA TARİHİ
Fas topraklarında ilk yerleşim paleolitik çağlara dayanmakla birlikte ilk yerleşimciler bölgede hala arap nufus ile birlikte yaşamakta olan Berberilerdir. Yemen de yaşayan berberiler in çeşitli boylarının kuzey Afrika üzerinden geleren en uzak nokta olan bugünkü Fas toprakları nın dağlık kesimlerine yerleştikleri düşünülmektedir.Arap nufusun bu coğrafyaya gelişi ise 7.yy sonlarına dayanmaktadır.670 yılında Emevi komutan Ukbe bin Nafi Tunus u fethettİ ve Kayrevan şehrini üs olarak belirledi.686 yılında ise hakim olduğu toprakları genişleterek bugünkü Fas topraklarının bir kısmını fethederek buraya Emevilere bağlı İfrikiye eyaletini kurdu.Magribin kalan kısmı ise 688 yılında bölgeye gelen Hassan İbn Numan ve 712 de bölgeye vali olarak atatnan Musa İbn Nusayr tarafından fethedilmiştir.Musa İbn Nusayr ın kumandanlarından Tarık bin Ziyad ise Fas dan karşı kıyısında bulunan İber yarımadasına geçerek yaklaşık 800 sene hüküm sürecek Endülüs İslam devletinin temellerini atmıştır.
Bu topraklar da kurulan ilk Arap devleti ise bugünkü Fes şehri sınırları içerisinde I.İdris tarafından kurulan İdrisilerdir.( 789-974).Abbasiler ile Hz Ali taraftarları arsında yapılan Fah savaşından kurtulan az sayıdaki kişiden biri olan I.idris bu bölgeye gelerek İdrisiler devletinin temellerini atmış ve bu devlet 974 senesine kadar varlığını sürdürmüştür.Bugün I.İdris in kabrini görünümü ile büyüleyici güzellik de oldukça otantik olan Zerhoun kasabasında görebilirsiniz.
İdrislerin yıkılmasında sonra ise bölgede 1148 yılına kadar küçük bir devletçik olarak Ziriler daha sonra ise 1056 yılında kurulan Murabıtlar devlet olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir.Murabıtlar hem bugünkü Fas topraklarında hem de hemen karşı kıyıda bugünkü İspanya topraklarında kurulan Endülüs devletinde hakimiyetleri kuvvetli bir şekilde sürdürmüş Marakeşh şehrini başkent yapmıştır.Murabıtların 1147 yılında yıkılmasından sonra ise Muvahidler devleti kurulmuş ve Muvahidler de 1269 yılına kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir.1269 yılından sonra ise sırası ile Meriniler, Vattasiler, Sa’di Şerifleri ve bugünkü Fas kralınında soyunun geldiği Filali Şerifleri hakimiyetlerini sürdürmüşlerdir.
Fransızlar 1830 da Cezayiri işgal ettikten sonra Fas topraklarını da sömürge haline getirebilmek amacoıyla çeşitli girişimler de bulunmuş nihayet 1912 tarihinde Fas ın büyük bir bölümünü işgal etmiştir.Bu tarihden sonra ise Fas özgürlük mücadelesine girişmiş tarihimize benzer bir istiklal mücadelesi sonucunda 1956 yılında bugünkü kral VI.Muhammed in dedesi V.Muhammed tarafından bağımsızlığını kazanmıştır.Daha sonra tahta oğlu 2. Hasan geçmiş ve son kral olarak 1999 yılında VI.Muhammed tahta oturmuştur.
Fas şu anda Anayasal Monarşi ile yönetilen bir siyasi rejime sahiptir.
FAS ŞEHİRLERİ
Fasın en önemli şehirleri Başkent konumunda bulunan Rabat, Ekonomik başkent konumunda ki Kazablanka, Turistlik başkent kızıl şehir Marakeşh, Kuzey liman şehri Tanca, Güney Fas da bulunan tarihi şehir Qarzazate, Sahra çölünün hemen kıyısında bulunan Er Rachidia ve Atlas okyanusu kıyısında bulunan Agadir ile büyülü güzelliği ile Essaouria dır.
FAS PARA BİRİMİ
Fas ın para birimi dirhem dir.Dirhem yunanca drahma dan gelmekte olup anlamı bir avuç dolusu demektr.1 euro bugünkü kurla yaklaşık 10.5 Dirhem olup 1 dolar 9 Dirhem etmektedir.Fas turunuzda mutlaka paranızı Dirhem e çevirerek alış veriş yapınız.
FAS DA GÖRÜLMESİ GEREKEN YERLER:
Fas gerek tarihi gerekse coğrafi ve kültürel özellikleri açısından oldukça zengin bir ülke dir.Atlas dağları Fas ı tam ortasından ikiye böler ve ülkeyi Kuzey ve Güney olarak iki ayrı bölgeye ayırır.Coğrafi olarak birbirinden oldukça farklı olan her iki bölge aynı zamanda kültürel olarak da birbirinden farklıdır.Kuzey bölgesi daha yeşil ve Akdeniz iklimi hakimken güneyde kalan bölge çöl iklimine yakındır.Özellikle kuzeyde kalan Akdeniz kıyısında ki Tanca,Chechaouene şehirleri yeşillikler içindeyken Güneyde bulunan Qarzazate, Er Rachidia şehirlerin de tamamen çöl iklimi hakimdir.Gerek insan yapısı gerek kılık kıyafetler , örf ve anene ler de her iki bölgede farklılıklar gösterir.Bu açıdan bakıldığında iki farklı Ülkeyi bir arada görmek fas turunuzda mümkün olacaktır.Fas turunuzda Atlas dağları nın güneyinde bulunan bölgeleri de gezmenizi şiddetle tavsiye ediyoruz.
MARAKEŞ:
Fas ın kızıl şehri Marakeş tarihi olarak Fas a başkentlik yapmıştır.Bugün ise turistlik başkent konumundadır.Özellikle Jemaa el fna meydanı ve Kutubiya Cami ile birlikte Majorel Bahçeleri ve Bahia Sarayı görülmesi gereken yerlerdir.Marakeş gece hayatı açısından da oldukça geniş seçenekler sunar.Avrupa dan bu şehre tüm sene boyunca yapılan charter uçuşlar sayesinde bir çok turist sırf gece eğlencesi açısından bu şehre gelmektedir.Marakeş hem güzelliği hem düzenli ve güvenli bir şehir olması açısından tüm sene görülebilecek Fas turlarının önemli bir destinasyonudur.
ESSAOURİA:
Marakeş den hemen 2 saat mesafede Atlas okyanusu kıyısında bulunan bu şehir ziyaretçileri sunduğu güzellikler ile büyüler.Buraya mutlaka yapacağınız fas turunuzda uğrayınız.Bodrumu andıran yapısı,Uzun kumsalları, alış veriş dükkanları ve birbirinden lezzetli deniz mahsülleri nin sunulduğu ucuz ve salaş restoranları ile Essaouria gelen misafirlerine unutulmaz bir gün sunar.Mutlaka ziyaret ediniz.
KAZABLANKA:
Fas ın ekonomik başkenti Kazablanka Atlas okyanusu kıyısında kurulmuş en büyük şehridir.Son yıllar da bir inşaat şehri görünümündeki şehir çok fazla turistlik cazibe merkezi barındırmaz.Kral II.Hasan ın yaptırmış olduğu II.Hasan cami ve İzmir kordonu nu andıran korniş görülecek yerler arasındadır.Fas turunuzda yarım günlük şehir turu yada en fazla 1 gece konaklama yapmanız yeterli olacaktır.
RABAT:
Fas ın başkenti konumunda olan Rabat Fas turlarında mutlaka uğranılması gereken yerlerin başında gelmektedir.Gerek kraliyet sarayı nı gerekse eski şehir surlarla çevrili Medina bölgesi ni mutlaka ziyaret ediniz.Bou reg reg ırmağının ikiye ayırdığı şehrin hemen karşı kıyısıta Sela bulunmaktadır.
FEZ:
Fas ın kutsal sarı şehri Fez.I.İdris in kurmuş olduğu bu şehir Medinası, Medreseleri ve Kutsal yerleri ile ünlüdür.Ayrıca 500 yıllık tabakhaneleri ile Fas turlarınızın değişmez fotograf karelerinden biri olan bu şehrin Medinasında rehbersizseniz kaybolmamanız mümkün değildir.Gerçekten büyülü ve muhteşem bir şehirdir.Turlarınızda mutlaka 2 gün ayırmanız gerekir.
QARZAZATE:
Güneyin çöl şehri Qarzazate.Büyük sahra çölüne sadece 2 saat mesafe de olan bu şehir tam bir Kasbah görüntesindedir.Dünyanın bir çok Hollywood yapımı filmine doğal bir plato olmuş bu şehirde aynı zamanda film stüdyolarını ziyaret edebilir, Eski şehrin gizemli dar sokaklarında dolaşabilir ve hemen yakınında ki 1000 yıllık tarihi olan Fas ın en eski Kasbahlarından Ait Ben Haddou yu ziyaret edebilirsiniz.Fas turlarınızda mutlaka ve mutlaka ziyaret ediniz.
AGADİR:
Fas ın Antalya sı Agadir Atlas Okyanusu kıyısında bulunur.Özellikle güneş ve deniz tatili için yuzlerce otel seçeneği bulunan bu şehir Balayı çiftleri için bölgedeki en iyi seçenektir.
FAS DA BİR GEZİ
Osmanlıda ki adıyla uzak batı anlamına gelen Mağrib ül –Aksa. Bugün ki adıyla Fas Krallığı veya Batılı nın dili ile Morocco.Renklerin dans ettiği büyülü ülke.Yaklaşık 35 milyonluk nufusü ile Afrika kıtasının dokuzuncu büyük ülkesi.Nufusun çoğunu Arapların oluşturduğu Fas, başta yerli halkı Berberiler olmak üzere çeşitli etnik grupları da içerisinde barındırıyor.Özellikle Berberilerin ülkede kültürel ve sosyal anlamda etkisini görmek mümkün.Yahudi ve hristiyan nüfus ise oldukça azınlıkta olmakla birlikte varlığını sürdürmekte.
Coğrafi olarak 3 ana bölüme ayırabileceğimiz Fas ın Kuzey , orta ve güney bölümleri hem bitki örtüsü hem de kültürel açıdan birbirinden çok farklı özellikler gösteriyor.Her bir bölge kendi içerisinde başka bir ülke,başka bir coğrafya tadında.Biz bugün kü gezimize en kuzey den, Tanja şehrinden başlayacağız.
Adını ünlü berberi komutan Endülüs fatihi Tarık bin Ziyad dan alan Cebeli Tarık boğazına komşu Tanja şehri Fas ın Avrupa ya açılan kapısı niteliğinde.Hem Akdeniz in hem de Atlas okyanusun kıyısında yer alan Tanja şehri hemen karşı kıyısında bulunan İspanya ya kalkan yolcu vapurları ,dokuz nisan meydanı, tarihi çarşısı ve kuzey Afrika nın en uç noktasını işaretleyen Cap Spartel deniz feneri ile birlikte uçsuz bucaksız kumsalları ile turislik cazibe merkezi konumunda.Hemen bir saat mesafede ki küçük şehir Chefchaouen ise baştan başa çivit mavi ve beyaza boyanmış dar sokaklı medinası ile mutlaka ziyaret etmenizi önerdiğim başka bir keşif noktanız olmalı. Rif dağlarına kurulmuş doğal bir fotograf platosu görünümünde ki bu şehre yapacağınız günübirlik ziyaret de birbirinden muhteşem fotoğraf kareleri alacaksınız.
Gezimizin ikinci gününde Tanja şehrine veda ederek başkent Rabat a doğru yola çıkıyoruz.Özellikle İspanyol ve Fransız büyük tarım şirketleri nin kiraladıkları geniş tarım arazileri yolculuğumuza eşlik ediyor.Avrupa nın meyve ihtiyacının buyuk bir bölümünü karşılayan bu seralar Fas ın da milli gelirine oldukça büyük katkı sağlıyor.Gerek seralar gerek ekili araziler gerekse Dünya da sadece sayılı bölgede görebileceğimiz mantar ağaçları otobanın her iki yakasını süslüyor.Doğal şişe mantarı yapımında kullanılan mantar ağaçlarının gövdeleri yarı soyulmuş durumda.Mantar ağaçları ormanın da verilen kısa bir fotoğraf molasından sonra artık başkent Rabat a yaklaşıyoruz.1,5 saat süren bu keyifli yolculuk sonrası artık Rabat’tayız.
Babası II.Hasan kadar katı olmayan ve demokratikleşme yolunda attığı adımlar la Fas halkı tarafından oldukça sevilen Fas kralı VI.Muhammed’in merkez konumda ki sarayının bulunduğu başkent Rabat, hemen yanı başındaki Sela şehri ile iç içe geçmiş konumda.Şehir de ilk ziyaret noktamız tabi ki Kraliyet sarayı oluyor.Kral VI.Muhammed in Fas da tüm şehirler de bir sarayı var ama başkentteki saray sürekli ikamet ettiği ve konuk devlet başkanlarını ağırladığı saray konumunda.Sarayın ana avlsunda bulunan büyük kapıya kadar yaklaşıp fotoğraflarımızı alıyoruz.Fas da bütün şehirler de görülen polis ve asker kontrolü saray bahçesi içerisinde oldukça yoğun.Bu kısa ziyaret sonrası ise artık saraydan ayrılarak bugünkü kralın dedesi bağımsızlık mücadelesinin baş kahramı V.Muhammed’in ve bugün ki kralın babası II.Hasanın mezarlarının bulunduğu mozoleyi ziyaret ediyoruz.İçinde sürekli kuran okunan altın kaplamalı tavanı ve mimarisi ile ünlü mozolenin hemen yanı başında ise 13.yy dan kalma Hasan camisi nin kalıntıları bulunmakta.Hasan camisi nin minaresi Hasan burcu ise Endülüs mimarisinin en güzel örneklerinden biri olarak hala ayakta.Tüm Rabat ve komşu şehir Sela ya hakim bir konumda bulunan Hasan burcundan muhteşem manzaranın tadını çıkarıp ilk yerleşim alanı Oudayas kasbahını keşfe çıkıyoruz.İlk kurulan kale şehir Oudayas ın kaldırım taşlı dar sokakları mavi beyaz evleri ve muhteşem kapıları ile sürprizler ile dolu.Keyifle geçireceğimiz birkaç saat sonrası ise Fez şehrine doğru yola koyuluyoruz.
Yol üzerinde Meknes ‘de 16.yy dan itibaren hüküm süren Filali şerifler inin ilk sultanı olan Molla İsmail in ( Magrib bölgesinde Moulay olarak isimlendirilir) kabrini ziyaret ediyoruz.Bugünki kral VI.Muhammed in de soyu buradan gelmektedir.500 den fazla çocuğu olduğu bilinen Moulay İsmail in kabir ziyareti sonrası ise şehrin en eski giriş kapısı Bab Mansour’u fotoğraflıyoruz. Mansour kapısı İslam süsleme sanatlarının en güzel örneklerini görmemizi sağlayan bir abide şeklinde.Yavaş yavaş gün kararmaya başlıyor.Yola çıkmamız gerek ve sonunda grubumuz toplamayı başarıyorum.Otobüsümüze yerleşerek Fez e doğru yola çıkıyoruz.
Kısa bir yolculuk sonrası artık kutsal şehir Fez deyiz.Hava kararırken girdiğimiz bu beyaz şehir de yarın oldukça yoğun bir o kadar da keyifli olacak.Fez şehrinin merkezindeki otelimize yerleşip kısa bir dinlenme sonrası akşam yemeklerimizi yiyerek odalarımıza çekiliyoruz.
Bir sonraki yazımız da Fez şehri , Fas’ın gizli kalmış güzellikleri Sahra çölü ve muhteşem şehir Marakeş olacak.
